Rijswijk in centrum wereldpolitiek
Het is 326 jaar geleden dat de Vrede van Rijswijk werd getekend. Deze vrede maakte een einde aan de Negenjarige Oorlog. “Door hieraan elk jaar aandacht te geven zetten we niet alleen Rijswijk op de kaart, maar staan we ook stil bij het belang van vrede”, vertelt burgemeester Huhi Sahin bij de begin van de viering zaterdagmiddag in het Rijswijkse Museum.
Deze oorlog begon om te voorkomen dat de Franse koning zijn land opnieuw zou uitbreiden. Deze lange oorlog zorgde voor diepe ellende bij het volk . Alleen al in Frankrijk stierven 2 miljoen burgers van de honger. De Vrede van Rijswijk werd ondertekend door Frankrijk en de zogenaamde Grote Alliantie. De Grote Alliantie bestond uit de Republiek der Verenigde Nederlanden, Engeland, het hertogdom Savoie, Denemarken, Zweden, Spanje en het Duitse Heilige Roomse Rijk.
Ronde tafels
Zonder een winnaar of verliezer kwam er geen einde aan de oorlog door vechtende soldaten maar door diplomaten aan de onderhandelingstafel. Gesprekken tussen diplomaten, die op een gelijkwaardige manier plaatsvonden. Het stadhouderlijk paleis Huys Ter Nieuburch was daarvoor met een lengte van 96 meter en grote zalen heel geschikt . “Daar kwam wel heel wat voor kijken. Al die onderhandelaars brachten hun eigen hofhouding mee met tientallen bedienden en die moesten allemaal onder dak worden gebracht. Voor de vredesonderhandelingen moest het paleis aangepast worden, want het protocol schreef voor dat geen van de partijen mocht worden voorgetrokken. Daarom werden er extra poorten in de muur gemaakt, zodat meerdere koetsen tegelijkertijd naar binnen konden rijden. De Fransen kregen de westelijke vleugel van het paleis tot hun beschikking. De bondgenoten van de coalitie werden in de oostelijke vleugel ondergebracht”, vertelt Hans Koot gemeente archeoloog van Rijswijk. “In de grote zaal van het hoofdgebouw stond een hele grote ronde tafel. Niemand zat voor- of achteraan”.
Internationale allure
Drs. Hans Koot, gemeentelijk archeoloog van Rijswijk ging op de archeologische vondsten in het Rijswijkse Bos waar nu De Naald staat als herinnering aan het sluiten van de Vrede van Rijswijk. De gedenknaald is gemaakt uit materiaal van het Huis ter Nieuburch.
Hofstede
Stadhouder Frederik Hendrik kocht in 1630 voor 30.000 gulden een hofstede, liet die afbreken en gaf opdracht om er een paleis te bouwen. Kosten noch moeite werden gespaard. In 1634 werd het paleis voltooid. Aan het paleis hebben ook Rijswijkse ambachtsmannen gewerkt. De voltooiing van de decoraties en de tuinen duurden nog tot 1638. “Bij de afbraak in 1791 van het paleis werden de bouwmaterialen verkocht. Verkooplijsten noemen kostbare hardsteen, dakleien en plavuizen van wit marmer op”. Hans Koot heeft ook nog opgravingen laten uitvoeren. Dat gaf niet alleen inzicht in de exacte locatie maar ook in de robuuste bouw. Beerpunten gaven veel restanten prijs van het leven op he paleis. Zoals Delft Blue, porcelein. glaswerk en drinkglazen. Aardewerk, rookpijpen lepels en glazen kralen. Onder de grond zijn goed geconserveerde onderdelen van het moment. Daar moeten we zuinig zijn.”
Rijswijkse musical
Door heel Nederland werd na de vrede maandenlang feestgevierd door burgers, in de verste uithoeken van het land. Dr. Olga van Marion, universitair docent Nederlandse Literatuur aan de Universiteit Leiden nam het publiek mee naar het jaar vrede-1697, waarin van Groningen tot Middelburg tientallen triomfliederen, vredezangen en vreugdesgalmen verschenen, met als hoogtepunt een musical die zich afspeelt bij Huys ter Nieuburch.
“Voor 1697 kenmerken de afbeeldingen zich door diepe ellende met veel problemen en oorlogsleed. Na de vrede is het voorspoed en welvaart.” Zij neemt ook de aanwezigen aan de hand met de Rijswijkse musical. Een stuk zingt ze zelfs voor. Hier en daar door wordt geopperd om een korte bewerking van deze musical te laten opvoeren bij het volgende strandwalfestival.
Vrede koesteren
“In 2023 nog steeds oorlog in de wereld, zelfs in Europa. Helaas worden oorlogen vaak door strijd beslist. Dat zorgt voor veel leed en zorg bij mensen. Laten we daar vandaag ook bij stilstaan. Laten we daar bij stilstaan en het koesteren dat we in ons land al zo lang in vrede en vrijheid mag leven. Dat het leven ons in een democratische rechtstaat beschermt en verbindt. Dat we ons daarvoor blijven inzetten. En dat we dat ook kunnen doorgeven aan toekomstige generaties”, gaf de burgemeester de aanwezigen mee.
