Column: Fatbike (1287)
In mijn werkzame leven als landelijk verkeersofficier las ik op een redelijk onbewolkte dag in de ochtendkrant dat een ‘zakenman’ duizend minimotortjes had geïmporteerd en deze, gezien het mooie weer, voor een zacht prijsje aan de man wilde brengen.
Als reactie daarop, heb ik na ruggespraak met de politie, er diezelfde dag een persbericht uit laten gaan speciaal bedoeld voor aspirant-kopers van deze minimotortjes. Het kwam er kort op neer dat het de weg op gaan met zo’n vehikel een proces-verbaal zou opleveren voor het berijden van een motorrijtuig dat niet was goedgekeurd, dat niet voorzien was van een kentekenplaat, dat onverzekerd was en waarvan de bestuurder naar alle waarschijnlijkheid niet in het bezit was van een rijbewijs om zo’n motorrijtuig te besturen. In dat persbericht heb ik ook vermeld dat het voertuig bij aantreffen in beslag zou worden genomen en dat gezien de hiervoor genoemde overtredingen de geldboete al snel rond de achthonderd euro zou bedragen. De inhoud van het persbericht werd door de dagbladen overgenomen en radio en tv maakte er melding van.
Als ik mij goed herinner heeft deze ‘zakenman’ er nog geen vijf verkocht.
Een soortgelijke actie had eigenlijk ook moeten plaats vinden toen de eerste (opgevoerde) Fatbikes op de markt kwamen. Maar er was toen weinig of geen aandacht voor, terwijl iedereen met een gezond verstand al kon zien dat deze fietsen bij voorkeur niet geschikt waren om door trappen te worden voortbewogen. Als je lekker wilt fietsen en je wil ook nog een beetje kracht zetten op de pedalen, zit je echt beter op een zadel dan op een buddyseat en is het ook handig dat je een fiets koopt met een voor jouw lengte juiste maat frame en dat het zadel in hoogte is af te stellen. Eigenschappen die een Fatbike mist.
Inmiddels zijn er duizenden van deze opgevoerde Fatbikes in omloop en ze worden vooral bereden door de leeftijdscategorie tussen de 11 en de 16 jaar. Een leeftijdsgroep die hun eigen kunnen overschat en de gevaren drastisch onderschat. En nu na een aantal jaren de ongevallen hand over hand toenemen en andere weggebruikers in toenemende mate hinder ondervinden van het verkeersgevaarlijke gedrag van deze Fatbike piloten moeten er alsnog maatregelen worden genomen om het ongewenste gedrag een halt toe te roepen.
Een Fatbike is, als er niet mee is geknoeid, een e-bike die niet harder kan dan 25 km/h, die een elektromotor mag hebben met een maximum vermogen van 250 Watt en die uitsluitend door trappen mag worden voortbewogen, waarbij er door het motortje dan een steuntje in de rug is.
Zodra de Fatbike is opgevoerd en dan vaak ook voorzien wordt van een ‘gashandel’ om ook zonder trappen te kunnen rijden, dan moet hij gekeurd worden als bijvoorbeeld bromfiets, snorfiets of speedpedelec. Dan moet de berijder minimaal 16 jaar zijn, een rijbewijs hebben, een verzekering hebben afgesloten en een helm dragen.
Als je daar niet aan voldoet en toch met een opgevoerde Fatbike rijdt dan zal het duidelijk zijn dat je, zeker gezien de laatste verhoging van de verkeersboetes, moet rekenen op een boete die hoger is dan duizend euro. En dan hebben we het nog niet over de berijder die met zijn opgevoerde Fatbike een ander schade toebrengt. Dat is voor rekening van de berijder of zijn of haar ouders, want de verzekering zal in dit geval niet uitkeren.
Er gaan nu stemmen op met name bij Wethouders van de grote steden om de Fatbikes gelijk te trekken met de snorfiets of de bromfiets. Dat betekent dat de berijder minstens 16 jaar moet zijn en een rijbewijs moet hebben.
Dat zou een domper zijn voor de jeugd beneden de 16 jaar die het knap stoer vindt om op zo’n Fatbike te rijden. En dat begrijp ik best want zo’n Fatbike is weer eens heel wat anders dan een oma-fiets met een mandje voorop.
De Nederlandse fabrikanten van Fatbikes zien de voorstellen van de Wethouder ook niet zitten. Zij worden hier knap zenuwachtig van. Ze wijzen naar de illegale import van opgevoerde Fatbikes en naar de louche fietsenmakers die Fatbikes voorzien van een opvoersetje en proberen nu met goede voorlichting en een boycot van de fietsenmaker die opgevoerde Fatbikes verkoopt, de doelgroep te bewegen om af te stappen van de opgevoerde Fatbike en een legale Fatbike te kopen van Nederlandse fabricage. Ik snap die stap wel, want zodra een helm en een rijbewijs verplicht wordt voor de Fatbikes ligt de handel plat.
De vraag is of de door de fabrikanten beoogde maatregelen wel tot het gewenste effect leidt. Want een feit is dat er ondertussen duizenden opgevoerde Fatbikes op de weg rijden, waarvan sommigen zelfs een snelheid van 70 of 80 km/h kunnen rijden terwijl de remmen van deze vehikels niet verschillen van de remmen van een gewone e-bike.
Maar als je de problemen van dit soort opgevoerde voertuigen op de weg niet aanpakt en het maar jaren aan laat modderen, kan je niet zonder meer dergelijke drastische maatregelen nemen. Want je treft daarmee ook degene die op een originele, niet opgevoerde Fatbike rijden.
De oplossing is simpel en voor zover ik kan bekijken brengt dat partijen bij elkaar.
Begin met het in kaart brengen van het probleem (0 meting). Over hoeveel Fatbikes hebben we het. Hoeveel daarvan zijn opgevoerd en wie zijn de berijders. Wie voeren die Fatbikes op en wie leveren die opvoersetjes.
Spreek met de goedwillende fabrikanten af dat de toekomstige Fatbike niet is op te voeren. Zorg dat opvoersetjes uit de handel verdwijnen en pak de professionele ‘opvoerders’ en de importhandel van opgevoerde Fatbikes keihard aan zoals nu al hier en daar gebeurd door de Inspectie Leefomgeving en Transport.
Maak dan een zodanig communicatieplan dat iedereen in dit land op de hoogte wordt gesteld van het feit dat Opgevoerde Fatbikes niet op de weg mogen rijden.
Dat het rijden met een opgevoerde bike leidt tot een gigantische boete en inbeslagname van het voertuig met het oogmerk om het door de rechter verbeurd te laten verklaren.
Voer via de media een echte campagne en laat weten dat iedereen de tijd krijgt om de Fatbikes in de originele staat terug te brengen.
Als deze campagne een paar maanden heeft gedraaid, kondig dan de start van de handhaving aan, alle dan nog opgevoerde Fatbikes worden van de weggehaald en in beslag genomen.
Lijkt veel werk maar na een goede campagne zou dit wel eens mee kunnen vallen.
Als er eenmaal gehandhaafd wordt maak dan dagelijks bekend hoeveel bekeuringen er zijn uitgedeeld en hoeveel Fatbikes er in beslag zijn genomen.
En als je toch bezig ben let dan ook op de illegale Speed pedelecs. Deze super e-bikes mogen 45 km/u rijden als ze als zodanig zijn goed gekeurd en moeten voorzien zijn van een spiegel en een kentekenplaat. De bestuurder moet een bromfietsrijbewijs hebben en een helm dragen.
Er zijn echter nogal wat berijders die de spiegel en het kentekenplaatje demonteren en zonder de helm deze fiets berijden.
Benut het jaar dat je aan het handhaven ben om je te oriënteren op nadere maatregelen waaronder wetgeving. Mocht het resultaat na een jaar campagne voeren en handhaving tegenvallen, dan kan je snel met gepaste wetgeving komen.
Op deze manier krijgen de berijders van de Fatbikes de mogelijkheid om van hun opgevoerde exemplaar een legale fiets te maken, fabrikanten raken hun handel niet kwijt en (lokale) bestuurders zullen ervaren dat het een stuk veiliger wordt in het verkeer en hoeven niet meer om drastische maatregelen te roepen.
Maar…. dit valt of staat met een stevige en regelmatige handhaving van de politie en niet een éénmalige actie met de pers erbij.
Koos Spee, voorheen landelijk verkeersofficier, oud-inwoner van Rijswijk.
Meer verhalen van Koos Spee kunt u lezen in zijn boek “Een flitsende carrière”
Voor meer informatie over dit boek kunt u contact opnemen via zijn email koosspee@kpnmail.nl
