Menno van Enk (CDA) tijdens Begrotingsdebat

Laat ik maar met de deur in huis vallen: het CDA heeft weinig vertrouwen in deze begroting. Van begrotingsdiscipline is van dit college tot nu toe weinig terecht gekomen.

Geraamde overschotten sloegen de afgelopen jaren om in grote tekorten. En deze hebben onze vermogenspositie zodanig aangetast dat ons weerstandvermogen en onze solvabiliteit dik onvoldoende zijn. Het college haalt nu alles uit de kast om deze begroting sluitend te krijgen, door spaarpotten open te breken en boekhoudkundig rentelasten naar later door te schuiven. Maar onze vermogenspositie verbetert daarmee niet.

En een overschot van 6 ton op een begroting van 270 miljoen. Dat betekent komend jaar in feite wederom dat het kan vriezen of dooien. En dan moest onze gewaardeerde fractiemedewerker daar nog een knoeperd van fout uithalen, anders had Rijswijk volgens uw berekening over een paar jaar een negatieve reserve! Zie de bijgevoegde correctie bij de stukken.

Wat gaat de wethouder van Financiën vanaf vandaag anders doen dan tot nu toe om te zorgen dat onze financiën op orde komen? Want Rijswijk is ook bij onze financiële toezichthouder opgevallen. De provincie maant Rijswijk om beter te begroten. Realistischer te begroten. Echt te gaan bezuinigen. Om de begroting weer structureel in evenwicht te krijgen.

Den drie weken geleden nog in de auditcommissie merkte ik dan een vrij laconieke houding: och ja zo’n brief krijgt elke gemeente. Ja, maar niet met het advies om mogelijke bezuinigingen vooraf met hen af te stemmen. Dat is nog net geen preventief toezicht. Maar de wethouder heef dit advies naast zich neergelegd, wij kunnen het zelf ook wel is de teneur. Dat is wat ons zorgen baart. Wij dienen dus een motie in om met de provincie een onderzoek te starten naar onze financiële positie, zoals dat ook in de brief door de provincie wordt voorgesteld.

In het persbericht spreekt de wethouder van wat tegenslag die offers vraagt, maar die beperkt zijn, omdat het college tijdig begon met maatregelen. Wij weten allemaal dat dat laatste niet waar is. Want is het niet zo dat de wethouder vorig jaar onze motie afraadde om toen al de tering naar de nering te zetten? Dat financieel beleid, daar betalen de inwoners nu voor.

Vanuit de oppositie zou je dan proberen wat besparingen te vinden, om je kiezers blij te maken met lastenverlichting. Maar dat doet nu geen recht aan de ernst van de situatie. Lastenverzwaring is nu onvermijdelijk. Wel vindt het CDA dat als je nu een miljoen extra OZB van onze inwoners vraagt, we ook als stadsbestuur zelf het goede voorbeeld moet geven. En als je parkeergelden – nu zonder enquêtes – overal gaat invoeren, én verhogen om ze ongegeneerd als sluitpost te gebruiken. Ja, dan zul je ook eindelijk een keer serieus je Jeugdzorg moet aanpakken en moeten stoppen met onnodig dure investeringen vanwege een coalitie die ingewikkelde compromissen sluit i.p.v. knopen doorhakt. Vandaar ons amendement.

Want de tijd voor moties is voorbij. Vanavond besluiten wij over de begroting. Ik hoop dat iedereen zich realiseert, dat alles wat er vanavond per motie wordt gevraagd aan het college pas ingaat per 1 januari 2026. Ik zeg: we moeten nu doorpakken en besluiten nemen.

Ons amendement kan worden gelezen als één alternatief begrotingsbesluit met een extra besparing van 5 M incidenteel en een besparing van 3M structureel. Als we dat vanavond als raad aannemen dan verstevigen we onze vermogenspositie en maken we de begroting echt sluitend.

Ik licht toe: Wat betreft de door ons bepleitte vervanging van inhuur door vast personeel, begrijp ik dat bij sommige onderdelen -zoals het jeugdteam en het parkeerloket – al financieel resultaat is geboekt. Dat is mooi, alleen loopt de omschakeling organisatie breed dit jaar nog vele tonnen achter. Wij willen die inzet dus in 2025 alsnog verdubbelen.

Ook ons pleidooi tijdens het Kaderdebat om te stoppen met nieuw beleid en te focussen op uitvoering, blijkt te zijn opgepakt. Maar ook hier willen wij die inzet in de begroting verbreden door over de hele linie een budget van twee ton per jaar aan nieuwe plannen te bezuinigen. (Het voorbeeld van het woningbehoefte onderzoek van 50.000 euro kan daar één van zijn.)

Wat betreft de jeugdzorg stelt het college wel de landelijk voorgeschreven ombuiging van 1 miljoen voor, maar dat is niet overtuigend als je die tegelijk als financieel risico benoemt. Wij hebben hier nu vele jaren over gepraat, moties ingediend en onderzoeken gevraagd. Wij verlangen nu resultaten. Om te beginnen in 2025 en niet 1 maar 2 miljoen minder. Het niet uit te leggen aan onze inwoners dat zij 4 miljoen lastenverzwaring voor de kiezen krijgen, terwijl er hier wederom 7 miljoen extra is vermorst. Vermorst, want de kinderen schieten er niks mee op. Hoe ver is de wethouder intussen met de voorbereiding van het Haagse model? En hoe frequent is het overleg met Den Haag daarover?

De taakstelling grondexploitatie in het amendement is gebaseerd op de rol van de wethouder Financiën, oftewel de onzichtbaarheid daarvan. Wij horen graag van hem dat hij hiervoor in het vervolg permanent mee aanschuift aan tafel met corporaties en ontwikkelaars waar het grondtransactie betreft. Het bestuurlijk 4-ogen-principe zoals dat is afgesproken.
Dat wat betreft ons amendement.

Tot slot nog twee opmerkingen: Wij zijn blij dat er – zoals door ons gevraagd – grotendeels dekking is gevonden voor uitvoering van het Groenbeheerplan. Stop de verloedering in onze publieke ruimte.
En op ons voorstel is de afgelopen jaren meer inzet geweest op het helpen van mensen aan werk. Wat zijn de resultaten daarvan, levert dat een besparing van Bijstandskosten op? Kunnen we dan niet beter wachten met verhoging van het budget Armoedebeleid voor de vage nieuwe plannen die onlangs zijn gepresenteerd? Ook dat kan vanavond een besluit zijn om daadwerkelijk te starten met een gezond verantwoord financieel beleid.