Rijswijk blijft achter in onderzoek naar geroofd Joods vastgoed

Zeven Nederlandse gemeenten, waaronder Rijswijk, hebben nog geen onderzoek gedaan naar de onteigening en doorverkoop van Joods vastgoed tijdens de Tweede Wereldoorlog. Uit een rondvraag van Pointer (KRO-NCRV) blijkt dat het gaat om gemeenten waar tien of meer Joodse panden zijn geroofd, of waar de gemeente zelf panden heeft gekocht. Voor Rijswijk gaat het om 30 transacties.

Dit uitblijven van onderzoek wordt door Ronny Naftaniel, voorzitter van het Centraal Joods Overleg, sterk bekritiseerd. Hij stelt dat gemeenten een maatschappelijke plicht hebben om mogelijke misstanden uit het verleden te onderzoeken, niet alleen uit respect voor Joodse burgers, maar ook vanuit historische rechtvaardigheid.

Landelijk beeld: meeste gemeenten wel actief
Sinds vijf jaar onderzoekt Pointer de gegevens uit de zogenoemde Verkaufsbücher, waarin het geroofde vastgoed staat geregistreerd. Inmiddels hebben 168 gemeenten een onderzoek ingesteld; 139 daarvan zijn afgerond. Toch blijven 50 gemeenten achter, waarvan 44 met minder dan tien transacties. Experts achten onderzoek daar minder zinvol. Maar in zeven gemeenten, waaronder Rijswijk, gaat het om grotere aantallen, wat onderzoek des te urgenter maakt.

Rijswijk nog steeds stil
Opvallend is dat Rijswijk, ondanks herhaaldelijke oproepen en de duidelijke historische last, nog geen stappen heeft gezet om het eigen oorlogsverleden op dit punt te onderzoeken. Dit terwijl andere gemeenten, zoals Almelo, Hengelo en Midden-Drenthe, ook onder vuur liggen. Naftaniel wijst het argument van sommige gemeenten dat ze wachten op meldingen van nabestaanden van de hand: “Onderzoek is nodig om een compleet beeld te krijgen van het handelen tijdens de oorlog. Daar leren we nog steeds van.”

Oproep tot actie
De druk op gemeenten als Rijswijk neemt daarmee toe. Naftaniel roept inwoners op om hun gemeenteraad aan te sporen tot actie. Voor Rijswijk betekent dit dat de verantwoordelijkheid nu bij de lokale politiek en samenleving ligt om recht te doen aan dit pijnlijke hoofdstuk uit de geschiedenis.