Nieuwe afspraken overheden en bibliotheken om maatschappelijke impact bibliotheek te vergroten
Een Nederland waarin iedereen kan lezen, iedereen online kan meekomen en iedereen zich een leven lang kan ontwikkelen. Daarvoor zullen bibliotheken en overheden zich ook de komende drie jaar blijven inzetten, zo is vandaag bekrachtigd in het vernieuwde Bibliotheekconvenant (2024-2027).
Onderdeel van de afspraken is dat partijen onderzoeken of alle kinderen automatisch lid kunnen worden van de bibliotheek. De ondertekening van het Bibliotheekconvenant vond plaats tijdens een werkbezoek van minister Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) aan het Huis van de stad Rijswijk.
Het convenant gaat over hoe bibliotheken de komende jaren kunnen bijdragen aan gelijke kansen voor iedereen. Daarbij staan drie doelen centraal: Geletterde samenleving, Participatie in de informatiesamenleving en een Leven lang ontwikkelen.
De afspraken zijn getekend door het ministerie van OCW, het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de KB, de Stichting Samenwerkende POI’s Nederland (SPN) en de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB).
Minister Bruins (OCW): “Deze afspraken zijn belangrijk, want een goede bibliotheek is zoveel meer dan de plek waar mensen heen gaan om een boek te lenen. Het is een plek waar je op je eigen manier de volgende stap in je ontwikkeling zet. Of je nu jong of oud bent. En of je nu goed kunt lezen of nog niet. Bibliotheken helpen mensen vooruit in onze samenleving. Ik wil daarom dat de bibliotheek letterlijk en figuurlijk midden in de samenleving staan. Deze afspraken helpen daarbij. “
Erna Winters, netwerkmanager voor de bibliotheken bij de KB: “Ongeveer 2,5 miljoen Nederlanders hebben moeite met lezen, rekenen en het gebruik van een computer of smartphone. Bibliotheken zijn dé aangewezen plaats om deze mensen te helpen, zodat ook zij volwaardig kunnen meedoen in de samenleving. Het is van groot belang dat de netwerkpartners ook de komende drie jaar gezamenlijk aan de drie maatschappelijke opgaven zullen blijven werken. Deze opgaven kosten namelijk tijd en verdienen daarom de aandacht en toewijding van alle partijen. ”
In het convenant spreken de partijen onder meer af dat onderzocht wordt hoe ieder kind automatisch lid kan worden van de bibliotheek. Op dit moment zijn slechts 7 van de 10 kinderen lid van de bibliotheek, ondanks dat de bibliotheek voor hen gratis is en er steeds meer activiteiten voor jongeren worden georganiseerd. Het aantal activiteiten voor kinderen van 0 tot 4 jaar steeg van 17 duizend in 2022 naar 38 duizend in 2023.
Partijen spreken ook de ambitie uit om digitale inclusie van burgers te vergroten door Informatiepunten Digitale Overheid (IDO’s) een vaste plek te geven in de bibliotheek.
Looptijd en vervolg
Het nieuwe convenant loopt tot september 2027. Vertegenwoordigers van alle partijen komen minimaal één keer per jaar bij elkaar om de voortgang te bespreken en acties door te nemen. Dit gebeurt op initiatief van de minister van OCW. Bibliotheken zullen zelf een plan ontwikkelen om de afspraken om te zetten in concrete acties. Hiervoor vernieuwen zij de zogeheten Netwerkagenda. Een geactualiseerde versie hiervan wordt begin 2025 verwacht.
Het ministerie van OCW stelt vanaf 2025 structureel circa €60 miljoen per jaar beschikbaar om te zorgen dat iedere inwoner toegang heeft tot een volwaardige bibliotheek.